Tính đến Quý 4/2022, tình hình hoạt động của các doanh nghiệp bất động sản (BĐS) có nhiều dấu hiệu phục hồi tích cực. Theo batdongsan.com, trung và dài hạn thị trường BĐS Việt Nam sẽ được hỗ trợ bởi nhiều yếu tố như GDP tiếp tục đà tăng trưởng bền vững, hoạt động giải ngân FDI ổn định qua các năm.
Nguồn: WorldBank, Tổng cục thống kê, BCG, Wearesocial
Nhiều doanh nghiệp xây dựng đang đẩy mạnh gia tăng độ phủ và khả năng cung cấp dịch vụ tại các tỉnh thành ngoài khu vực trung tâm lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Xu thế phát triển ra các đô thị vệ tinh/ địa phương lân cận Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh trở nên phổ biến do: khan hiếm quỹ đất tại khu vực nội thành, xu thế giãn dần mật độ dân cư tại đô thị lớn (trong đó chủ trương phân bổ dân cư tại các đô thị vệ tinh lân cận, quỹ đất nội thành dành cho hệ thống văn phòng, trung tâm thương mại và dịch vụ).
Trong giai đoạn 2021-2030, nhiều địa phương có định hướng mở rộng địa giới, thành lập các Trung tâm Hành chính – Kinh tế mới, qua đó thu hút mạnh mẽ hoạt động phát triển dự án và đem về nguồn việc lớn cho doanh nghiệp xây lắp.
Trong báo cáo mới cập nhật, Công ty Chứng khoán Vietcombank Securities (VCBS) đánh giá triển vọng năm 2023 đối với ngành xây dựng sẽ phân hóa mạnh giữa các nhóm doanh nghiệp.
Xây dựng dân dụng cao tầng và xây dựng công nghiệp hưởng lợi năm 2023
VCBS cho rằng điều kiện cho hoạt động thi công các công trình sẽ được cải thiện đáng kể trong năm 2023 với lực lượng lao động về cơ bản đã trở vể mức ổn định. Thêm vào đó, chu kì thời tiết dự báo chuyển sang trạng thái El Nino (với đặc điểm ít mưa), tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động thi công, đặc biệt tại các dự án hạ tầng giao thông.
Đặc biệt, kể từ quý 3/2022, giá một số loại vật liệu xây dựng (đặc biệt thép) đã ghi nhận mức sụt giảm đáng kể. VCBS kỳ vọng giá thép sẽ chưa ghi nhận xu hướng tăng mới trong năm 2023 nhờ nhu cầu thép thế giới thấp trong khi chuỗi cung ứng được nối lại hậu đại dịch. Giá vật liệu đi xuống kỳ vọng sẽ tác động tích cực đến biên lợi nhuận các doanh nghiệp xây lắp.
Tuy vậy, VCBS nhấn mạnh tác động sẽ có sự phân hóa giữa các nhóm doanh nghiệp khi nhóm xây dựng dân dụng (đặc biệt các dự án cao tầng) và xây dựng công nghiệp sẽ được hưởng lợi đáng kể do các nguyên liệu thép/ tôn chiếm tỷ trọng cao trong cơ cấu chi phí. Biên lợi nhuận nhóm doanh nghiệp trên dự kiến sẽ có sự cải thiện khi hợp đồng với các nhà cung cấp được điều chỉnh theo đơn giá mới. Đối với nhóm doanh nghiệp xây dựng hạ tầng (đặc biệt các dự án cao tốc), tác động sẽ khá hạn chế do các loại vật liệu chiếm tỷ trọng cao trong tổng chi phí (đất đắp, cát san nền, đá,…) vẫn duy trì xu hướng tăng giá.
Theo đó, năm 2022 Viettel Construction đã chuẩn bị nguồn lực và đón đầu xu hướng khi công bố chính thức mở rộng lĩnh vực xây dựng dân dụng từ xây nhà thấp tầng sang bao gồm phân khúc xây tòa nhà cao tầng, công nghiệp, nhà xưởng và hạ tầng giao thông.
Theo VCBS, Chủ đầu tư các dự án quy mô lớn (đại đô thị, khu phức hợp),… sẽ có xu hướng sử dụng dịch vụ của nhiều nhà thầu tại các phân khu/ gói thầu khác nhau. Một mặt điều này giúp gia tăng cơ hội cho các nhà thầu tham gia vào các dự án quy mô lớn, nhưng vị thế đàm phán và biên lợi nhuận của các doanh nghiệp dự kiến sẽ bị ảnh hưởng đáng kể. Từ đây, một số doanh nghiệp có lợi thế sẽ giữ được sự ổn định nhất định trong bối cảnh cạnh tranh mới là các doanh nghiệp có mối quan hệ lâu năm và chặt chẽ với các Chủ đầu tư BĐS lớn hoặc nằm trong hệ sinh thái của Chủ đầu tư.
VCBS cho rằng các gói thầu xây lắp mới trong chu kì đầu tư 2021 – 2025 sẽ tập trung nhiều hơn cho các doanh nghiệp có quy mô và tiềm lực tài chính lớn và không phụ thuộc quá nhiều vào nguồn vốn vay tài chính cho hoạt động thi công. Các doanh nghiệp cũng cần có khả năng tận dụng được việc tham gia xây lắp dự án hạ tầng để cải thiện các hoạt động kinh doanh khác.
Đầu tư công sẽ là điểm sáng trong năm 2023
Ngày 23/12/2022, tại Hà Nội, ngành xây dựng đã tổ chức Hội nghị tổng kết công tác năm 2022 và triển khai nhiệm vụ năm 2023.
Báo cáo tại hội nghị chỉ ra tốc độ tăng trưởng của ngành xây dựng năm 2022 ước đạt 8,5%. So với năm 2021, tỷ lệ đô thị hóa toàn quốc ước đạt 41,7%, tăng 1,2%; tỷ lệ lập quy hoạch chung đô thị đạt 100%. Về vật liệu xây dựng, giá trị sản xuất xi măng ước đạt sản lượng sản xuất đạt 85,36 triệu tấn, giảm 9,92%, tiêu thụ 87,31 triệu tấn, giảm 9,81%; sản lượng sản xuất gạch ốp lát đạt 471,5 triệu m2, tăng 8,39%, sản lượng tiêu thụ khoảng 459 triệu m2 tăng 16,2%…
Theo đó, năm 2023 ngành xây dựng Việt Nam đặt mục tiêu đạt tốc độ tăng trưởng về xây dựng phấn đấu đạt 6,5-7%; tỷ lệ đô thị hóa cả nước tính theo khu vực nội thành/nội thị ước đạt 42,6%; tỷ lệ đô thị hóa cả nước tính theo khu vực toàn đô thị ước đạt 53,9%.
Vào ngày 07/02/2023, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà vừa ký chỉ thị số 04/CT-TTg về việc định hướng phát triển quy hoạch kiến trúc nông thôn Việt Nam, tạo bản sắc và giữ gìn kiến trúc truyền thống.
Chỉ thị đề cập đến việc cần nghiên cứu và đề xuất các mẫu kiến trúc nhà ở vùng nông thôn, trong đó tập trung vào các mẫu nhà có quy mô vừa và nhỏ, khai thác tốt nguồn nguyên liệu sẵn có tại địa phương, ứng dụng được những công nghệ và vật liệu mới giúp giảm giá thành xây dựng phù hợp với khả năng kinh tế của đại bộ phận người dân nông thôn. Hướng tới các mẫu nhà hiện đại, tiệm cận với các tiêu chuẩn sống của đô thị, nhưng kế thừa các nét kiến trúc truyền thống tiêu biểu và đặc biệt bền vững, tiết kiệm năng lượng và thân thiện với môi trường.
Nâng cấp các dịch vụ đô thị ở khu vực nông thôn theo hướng tiếp cận với các tiêu chuẩn của đô thị để hỗ trợ quá trình đô thị hóa và phát triển kinh tế. Nghiên cứu quy hoạch bố trí các điểm dân cư nông thôn gắn với quy hoạch xây dựng công nghiệp dịch vụ và phát triển đô thị ở các vùng.
Còn theo báo cáo phân tích của VNDirect, giải ngân vốn đầu tư công trong năm 2023 sẽ tăng trưởng 20-25% so với cùng kỳ. Việc phát triển cơ sở hạ tầng được đánh giá cao trong năm tới khi các vấn đề về thiếu hụt nguồn cung đá, cát và giá nguyên vật liệu xây dựng gần như đã được giải quyết.
12 gói thầu đầu tiên tại cao tốc Bắc – Nam giai đoạn 2 với tổng giá trị 52.280 tỷ đồng đã chính thức được khởi công từ ngày 01/01/2023. Số 13 gói thầu còn lại tại cao tốc Bắc – Nam giai đoạn 2, đường vành đai 3 (TP.HCM) và vành đai 4 (Hà Nội) cũng sẽ dự kiến bắt đầu thi công trong nửa đầu năm 2023.
Cao tốc Bắc – Nam giai đoạn 2 sẽ là điểm nhấn chính
Nhằm bù đắp cho sự suy giảm của các động lực tăng trưởng khác, Chính phủ đã công bố dự toán ngân sách năm 2023, trong đó vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước (hay còn gọi là đầu tư công) ước đạt 698.867 tỷ đồng, tăng 28,9% so với kế hoạch năm trước. Con số này bao gồm vốn phân bổ cho các dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội. Giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 sẽ tăng 20-25% so với giải ngân, thực tế năm 2022 nhờ nút thắt thiếu đá xây dựng và đất đắp đã được giải quyết khi Chính phủ cấp phép khai thác cho các mỏ mới; và giá vật liệu xây dựng như sắt thép, xi măng, đá xây dựng được dự báo sẽ giảm trong năm tới.
Theo Bộ Giao thông Vận tải, hàng loạt dự án hạ tầng giao thông trọng điểm sẽ được khởi công từ đầu năm 2023, bao gồm: Cao tốc Bắc – Nam giai đoạn 2 (tháng 01/2023); nhà ga hành khách và đường băng sân bay tại Sân bay Long Thành (tháng 01/2023); cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu (tháng 4/2023) và cao tốc Khánh Hòa – Buôn Ma Thuột (tháng 6/2023). Trong khi đó, 11 dự án thành phần của cao tốc Bắc – Nam giai đoạn 1 vẫn sẽ được đẩy mạnh thi công và hoàn thành lần lượt trong giai đoạn 2022-2024.